Akrofobiya

Akrofobiya yüksəklikdən qorxmaqdır. Bu, məkan və hərəkətlə bağlı xüsusi fobiyalar qrupuna daxildir və oxşar müalicə üsulları vardır. İnsanların əksəriyyəti hündürlüyə qalxdıqda, xüsusilə məkan kiçik və mühafizə olunmayan yer olduqda butəbii qorxunu müəyyən dərəcədə hiss edirlər.

Akrofobiyadan əziyyət çəkənlər hündür yerdə olduğu zaman həyəcanlanır və aşağı sağ-salamatdüşə bilmək üçün özlərini təşvişə salmağa başlayırlar. Dünya əhalisinin 2-5faizi akrofobiyadan əziyyət çəkir.
Yüksəklik qorxusunu təsvir etmək üçün əksər vaxtlarda “başgicəllənmə” sözü istifadə olunur (lakin səhvolaraq), lakin bu, əsasən fırlanma zamanı baş verən əlamətdir. Bu, yüksək yerdənbaxanda və ya hündür yerdən yaxud yüksək obyektdən dik baxanda baş verə bilər,lakin bunlar başgicəllənməsini təsvir etmək üçün yetərli deyil.

Başgicəllənməhalı hansısa hərəkət olduqda (məsələn, ayağa qalxdıqda, oturduqda, gəzdikdə) vəya vizual perspektivdə dəyişiklik olduqda (məsələn, aşağı çömbəlmək, pilləkanlayuxarı qalxdıqda və ya aşağı düşdükdə, pəncərədən hərəkət edən avtomobil və yaqatara baxdıqda) baş verir.

Adətən, digərfobiyalar kimi akrofobiya da yüksəklikdə baş verən hadisə və ya travma iləbağlı yaranır. Lakin, hazırkı tədqiqatlar bu izaha şübhə ilə yanaşır. Məsələn,yıxılmaq və ya səs-küydən qorxmaq fobiyaları nəyləsə əlaqədar yox, anadangəlməqorxulardır.

Yeni qeyri-əlaqədar nəzəriyyə irəli sürür ki, yüksəklik qorxusudünyaya adaptasiya olunmaq inkişafıdır. Qorxunun dərəcəsi müxtəlifidr və fobiyatermini spektorun ən sonunda olanlara aid edilməlidir. Tədqiqatçılar isbatediblər ki, yüksəklik qorxusu əksər məməlilərdə rast gəlinir və bu evheyvanları və insanlar üçün xarakterikdir.

Akrofobiya zamanı bunlar yaşanır: