Qısqanclıq bir çox insanın həyatına təsir edən narahat edici duyğulardan biridir. Qısqanclıq, itirilmək istənməyən bir adamın ya da bir əlaqənin itiriləcəyi ya da təhdid altında olduğu qorxusuyla yaşanan bir ruhi haldır. Qısqanclıqla birlikdə çox vaxt hirs, dəyərsizlik, bədbəxtlik, təklik və çarəsizlik kimi duyğular da yaşanar. Bu duyğulara dəyərsizlik və özünə inamsızlıq ilə əlaqədar düşüncələr yoldaşlıq edər.
Qısqanclıq həm sahib olduğunu itirə biləcəyi , həm də başqalarının sahib olduğuna özünün də sahib olması lazım olduğu düşünüldüyündə hiss edilə bilən bir duyğudur.
Bəzən gündəlik həyatın bir hissəsi olaraq gəlib keçici şəkildə, bəzən də həyatı alt-üst edəcək şəkildə; bəzən yersiz yerə ortada heç bir səbəb yoxkən bəzən də gerçək bir təhdid ya da itəm söz mövzusu olduğunda yaşanar. Qısqanclıq yaşayan hərkəs qısqanclıqların yersiz olub olmadığı araşdırmalı və öz özlərinə sorğulamalıdırlar. Qısqanclıq çox vaxt qısqanan adamın iç dünyasından qaynaqlanan səbəblərlə şişirdilmiş və təhrif edilmiş hisslərdən və şərh etmələrdən qaynaqlanmaqdadır.
Qısqanmaq şübhəsiz insanoğlunun təbiətində olan bir duyğudur. Lakin gündəlik həyatda qısqanclıq yaşayan kəslərin bir çoxunun yaşadıqları bu duyğu ilə baş edə bilmirlər. Qısqandıqları adam ilə əlaqələrinin pozulduğu və əlaqələrinin köhnə gözəlliyini itirdiyi görüllər. Başqa bir deyişlə tam da qorxulan reallaşar.
Qısqanclıq yaşayan adamların xüsusilə bacarmaq məcburiyyətində olduqları mövzulardan ilki əlaqəni qorumaq və davam etdirməkdir. Bu nöqtədə quruluşçu yanaşma məcburedici olmayan və öz haqqlarından tamamilə fədakarlıq daha çox həyatı paylaşmağa çalışmaqdır. Lakin qısqanclıq yaşayan bir çox adam əlaqəni qorumaq və inkişaf etdirmək üçün quruluşçu səy göstərmək yerinə gizli gizli qisas alaraq, küsərək, əlaqəni kəsərək ya da təhdid edərək, güc tətbiq edərək məqsədinə çatmağa çalışmaqdadırlar.
Qısqanclıq yaşayan kəslərin xüsusilə bacarmaq məcburiyyətində olduqları mövzulardan ikincisi özünə inamlarını və özhörmətləriniqorumaqdır. Qısqanclıq yaşayan adamlar yaşandığını düşündükləri rəqabətdə yarışı itirəcəklərini düşünərək özlərini dəyərsiz, əhəmiyyət verilməyən, sayılmayan və sevilməyən bir insan kimi hiss edərlər
Kimlərin daha qısqanc olduğu əvvəldən bəri diqqəti cəlb edən bir mövzudur. Ümumiyyətlə baxıldığında özünü qeyri-kafi və dəyərsiz görən ya da qiymətlilik duyğuları xarici təsirlərdən çox asan təsirlənən insanların daha qısqanc olduqları görülməkdədir.
Qadın və kişilərin yaşadıqları qısqanclıq duyğuları ilə baş etmə üsulları fərqlidir. Qadınlar nisbilik daha quruluşçu bir yanaşma göstərməklə birlikdə ümumiyyətlə öz haqq və istəklərindən imtina edən və altdan alan bir yanaşma göstərməkdədirlər. Kişilər isə ümumiyyətlə təhdid edərək ya da kobud qüvvət istifadə edərək nəticə əldə etməyə çalışmaqdadırlar.
Məqalə müəllifi: Gərayzadə Elmira (Narınc könüllü qrupunun üzvü)
