Siqaret tüstüsündə olan nikotin zift karbon monoksit və digər zəhərli maddələr üst tənəffüs yollarına, ağciyərlərə, bronxlara və qana keçir. Qana keçdikdən sonra bədəndəki bütün orqanlara yayılaraq, tənəffüs sistemində, ürək və damarlarda və digər sistemlərdə zərər verici təsirlərə malik olur.
Aparılan araşdırmalar siqaret istifadə edilməsinin hamiləlik dövründə düşmə hallarının olmasına səbəb olduğu göstərilmişdir. Siqaret çəkən ana adayları dölün sağlamlığını ciddi şəkildə riskə almaqdadırlar. Hamiləlik dövründə ananın siqaret çəkməsi dölün su kisəsinin tez açılmasına, ciftin yanlış yerdə yerləşməsinə, kənar hamiləliyə və hamiləlik zamanı yüksək təzyiqin olmasına səbəb olur. Hamiləlik müddətində siqaret istifadə edən analar uşaqlarının düşük doğum ağrılarıyla doğulmasına səbəb ola bilirlər. Bu uşaqlarda beşik ölümü, ani ölüm daha sıx görünməkdədir. Hamiləlikdə siqaretdən istifadə olunması əsasən aşağıdakı halların yaranmasına səbəb olur:
- Hamiləlikdə erkən doğum riskini artırır;
- Hamiləlik zamanında düşmə olması riski daha çox olur;
- Hamiləlik kisəsinin daha erkən açılmasına səbəb olur;
- Uşağın ana qarnında daha az çəkili olmasına səbəb olur;
- Hamiləlik sırasında qanaxmalara səbəb olur;
- Hamiləlik zamanında südün tərkibində C vitamininin miqdarını azaldır;
- Doğumla birlikdə uşaqda xüsusi xəstəliklərin yaranmasına səbəb olar;
Siqaret istifade edən anaların uşaqlarının ağciyərləri daha az inkişaf edir, uşaqlarda ağciyər xəstəliklərinin yaranmasına səbəb olur. Eyni zamanda uşaqların beyin funksiyalarınada təsir göstərir, sonradan bu uşaqlarda öyrənmə çətinliyinin yaranmasına, zəkasının çox az inkişaf etməsinə, davranış pozulmalarının yaranmasına səbəb olur. Yəni hamiləlikdə siqaret çəkən analar öz uşaqlarına ömrü boyu zərər vurmaqdadırlar.
Aparılan araşdırmalarla müəyyən olunmuşdur ki, çəkilən siqaret sayı ilə risk faktoru arasında doğru bir münasibət olduğu aşkar olunmuşdur. Siqaret sayının artması ilə yaşanacaq problemlərdə artmaqdadır. Ancaq siqaret sayının azaldılması da, riskin olmayacağı mənasına gəlmir. Ana olmaq istəyən qadınların etməsi lazım olan hamilə qalmaq qərarına gəldikdə siqareti tamamilə buraxmalarıdır. Mümkün olduqda siqareti hamilə qalmaq qərarına gəldikdən en azı 3 ay əvvəldən buraxmalıdırlar. Siqaret çəkmək kimi alışqanlığı olan cütlərin onsuzda hamilə qalmaq imkanları daha azdır. Araşdırmalarda müəyyən olunmuşdur ki, siqaret hamilə qalma ehtimalını 40% azaldır.
Siqaretin kişi sonsuzluğunada səbəb olması müəyyən edilən faktorlardan biridir. Qeyd edilmişdir ki, hamiləliyin ilk 3 aylıq zamanında siqaretdən istifadə olunmasının saxlanması halında , uşağın sağlamlığı və doğumun zamanında olması kimi əlamətlər siqaret istifadə etməyən analarla eyni olduğu söylənilmişdir.
Bəzən siqaretin uşaq üçün zərərlərinin olmasının bilinməsinə rəğmən, siqaretdən istifadə etmənin buraxılması çox çətin ola bilər. Bu zaman ananın dəstək alması əsas məsələlərdən biridir. Lazım olarsa həkimindən , lazım olduqda yoldaşından, ailəsindən, öz valideynlərindən dəstək alması əsas məsələlərdəndir.
Tərcümə - Prof. DR. Cem FıçıcıoğluMənbə: http://www.cemficicioglu.com.tr/hamilelikte-sigara-kullanimi-ve-zararlari
Narınc Uşaq Psixologiya Mərkəzinin Könüllüsü Abbaslı Vəzifə Səfər qızı.
