Səbəbsiz yerə əhval-ruhiyyəm tamamilə enib, heç nədən həzz ala bilmirəm, çox darıxıram, heç bir şey məni xoşbəxt etmir, günlərlə evdən çıxmaq istəmirəm tamamilə tək qalmaq istəyirəm, telefon zənglərini belə götürmək istəmirəm. Axı mən nədən bu duruma düşmüşəm. Mənə görəsən nə olub?
Bugünkü həyatımızda bu sualların cavabını tapa bilməyən çox insanlar var.
Depresiya- görəsən insanlar nə üçün bu xəstəliyə yaxalanırlar. Bunun əsas səbəbləri nədir ki, günügündən bu xəstəliyin sayı artmaqdadır.
Hər şeydən öncə, depresiyanın beyin fəaliyyətlərinin pozulmasından qaynaqlanan bir xəstəlik olduğunu vurğulamaq gərəkdir. Necə ki, mədənin, qaraciyərin,böyrəyin, xəstəlikləri varsa, beynin də xəstəlikləri vardır. Depresiya bunlardan ən önəmli xəstəlikdir.
Beyin duyğuları və düşüncələri idarə edən orqan olduğu üçün beyin xəstəliklərində duyğusal dəyişikliklər və düşüncə pozuntuları çoc görünür. Bəzən də diqqət və hafizə pozuntularıyla bərabər haluniyasiyalar da ortaya çıxar.
Depresiya bioloji və psixoloji səbəbləri var.
Bioloji səbəblər:
Beyində seratin adlı 1 maddənin ( yəni xoşbəxtlik hormonu) azalmasından depresiya ortaya çıxar.
Depresiyanın psixoloji səbəbləri:
İnsanı sarsıdan hadisələr, məsələn, sevdiyi birini itirdikdə, müflis olduqda, həyat yoldaşı tərəfindən tərk edildikdə,imtahan nəticələri gözlədiyi kimi olmadıqda və ya imtahandan keçmədikdə depresiyaya girməsi daha çox müşahidə olunur. Bəzən də zaman-zaman kiçik bir streslə qarşılaşmağın özü də depresiyaya yol açır.
Depresiya düşünüldüyü kimi zəif insanların xəstəliyi deyildir. Tam tərsinə daha çox məsuliyyət duyğusu daşıyan, ailə və dost əhatəsində hər kəsin köməyinə qaçmağa çalışan, hər yükün altına girən insanlar depresiyaya daha tez düşürlər. Bundan başqa, titizlik, mükəmməlliyyətçi, özlərindən və başqalarından çox şey gözləyən, heç kimi incitməyən, hər kəsin könlünü şad edən, yaxşılıq etməyi sevən, özünə güvənsizlik, utancaqlıq, özünəqapanma, narsizm, şübhəçilik, insanlara güvənsizlik, ya hər şey, ya da heç nə düşünən insanlar düşə bilər.
Depresiyaya düşən insanlarda özünə inam hissi itir, psixoloji komplekslər yaranır, əhval ruhiyyənin enməsi müşahidə olunur. Həyatda heç nəyi bacara bilməmək duyğusu yaranır.
Neqativ hisslərin yaranması kimi fikirlər formalaşır. Zamanında depresiyanın qarşısını almadıqda insanda “suisidala” meyillilik, yəni özünə qəsd etmə, intihar etmə fikirləri yarana bilər.
Ofeliya Məmmədova
Narınc Uşaq Psixologiya Mərkəzinin psixoloqu
