Ekspertlər bildirirlər ki, bu, psixoloji səbəblərdən baş verən məişət zorakılıqlarının qarşısının alınmasına musbət təsir gostərəcək
Məişət zəminində baş verən zorakılıqlardan əziyyət cəkən qadınlara yardım ucun muxtəlif işlər gorulub. Məsələn, “Təmiz Dunya” Qadınlara Yardım İctimai Birliyi tərəfindən bu cur zorakılıqlardan əziyyət cəkən qadınlara yardımlar edilir, psixoloji dəstək gostərilir. Bu dəfə isə Birlik kişilərə yardım ucun mərkəz acıb. Məişət zəminində baş verən zorakılığın aradan qaldırılması yonumundə tədbirlərin gucləndirilməsi, ailələrin butovluyu və boşanmaların azaldılması ucun təşkilatın nəzdində “Kişilər ucun yardım mərkəzi” yaradılıb. Mərkəzə ailə başcısı olan kişilər muraciət edə bilər. Muxtəlif səbəblərdən munasibətlərini tənzimləyə bilməyən kişilər mərkəzə muraciət edib pulsuz məsləhət ala bilər.
Qadınların hansısa mərkəzdən yardım almasının hələ tam formalaşmadığı bir vaxtda kişilərin bu mərkəzlərə muraciət etməsi də muəyyən vaxt apara bilər. Amma sosial şəbəkələrdə belə bir mərkəzin yaradılması xəbəri musbət qarşılanıb. Sosioloq Lalə Mehralı da qəzetimizə acıqlamasında bu addımı musbət qiymətləndirdiyini dedi. Bildirdi ki, məşiət zorakılığı məsələsində təkcə qadınları deyil, kişiləri də duşunmək lazımdır. Bu baxımdan mərkəzin yaradılması vacibdir: “Bizdə belə bir fikir var ki, ailədə doyulən, zorakılığa məruz qalan, huquqları tapdalanan ancaq qadınlardır və onlara yardım etmək lazımdır. Bir dəfə də ozumuzu məcbur edib, kişilərin prizmasından məsələyə baxmırıq. Şərt o deyil ki, kişi fiziki zorakılığa məruz qalsın, doyulsun. Məişət zorakılığı dedikdə təkcə doyulmək nəzərdə tutulmur. Kişi də ailədə psixoloji zorakılığa məruz qala, mənəvi cəhətdən əzilə bilər. Bunların hamısı ailədaxili zorakılıq deməkdir. Qadınların uzləşdikləri problemlər zamanla işıqlandırılır, həlli istiqamətində addımlar atılır. Amma danılmaz fakt odur ki, qadın deyil, kişilərin zorakılığa məruz qaldığı ailələr də var”.
Sosioloq deyir ki, məişət zorakılığına məruz qalan kişilər coxdur. Coxları bunu etiraf etməkdən utansa da, qadın tərəfindən doyulən kişilər var: “Hətta bəzi qadınlar mubahisə zəminində kişiyə hansısa əşyanı atmaqdan belə cəkinmirlər. Elə bir şərt yoxdur ki, ancaq doyulmə halı zorakılıq hesab olunsun. Hər hansı bir əşya atmaq, alcaldıcı ifadədən də istifadə etmək ailədaxili zorakılıqdır. Bəzi kişilər artıq ətrafda hər kəs bildiyi ucun həyat yoldaşı tərəfindən doyulduyunu də boynuna alır. Ona gorə bu addımı duzgun qiymətləndirmək lazımdır. Problemin həlli ucun kişilərin də psixoloji dəstək almalarına ehtiyac var”.
L.Mehralı onu da bildirdi ki, psixoloji problemləri olduğu ucun ailədaxili zorakılıqlara səbəb olan kişilər bu mərkəzə muraciət edəcəklər. Problemlərinin həll olunmasını istəyənlərə bu mərkəzlər boyuk koməklik edə bilər. Pulsuz olması isə ailəsində problemi olan hər kəsin bu xidmətdən yararlanmasına şərait yaradacaq: “Sosial problemi olan, yaxud hansısa pis vərdişə qurşanan kişinin psixolologiyasında muəyyən problemlər yaranır. Bu cur hallar isə gunumuz ucun qacılmazdır. Muəyyən zaman hər hansı şəxsin hansısa bir piş vərdişi ola bilər ki, bu da ailədaxili munasibətlərə təsirsiz qalmır. Bu cur problemlərdən dolayı kişinin ailədaxili zorakılıqda istifadə etdiyi kəlmələr, əl-qol hərəkətləri onun ozunun də xoşuna gəlmir. Mubahisə zəminində o, həyat yoldaşına əl qaldırıb, pis sozlər işlətsə də, əsəbi soyuyandan sonra ozunu gunahkar sayır, hərəkətinin doğru olmadığını qəbul edir, uzr istəyir. Bu cur kişilər mərkəzə muraciət edə bilərlər. Munaqişə anında onlar ozlərində olmurlar. Ola bilsin ki, psixoloji problemləri var, həyatdan kuskundurlər, hər hansı zərərli vərdişləri var. Bu problemləri həll etmək ucun isə insana psixoloji dəstək gostərilməlidir. Ola bilsin ki, maddi problemlərindən dolayı kimsə psixoloqa muraciət edə bilməsin. Amma bu mərkəzin pulsuz xidmət gostərməsi hər bir koməyə ehtiyacı olan şəxsin dəstək almasına gətirib cıxaracaq”.
Psixoloq Elnur Rustəmov da bu təşəbbusu musbət qiymətləndirdiyini bildirdi. Dedi ki, psixoloji rahatsızlıqdan dolayı baş verən məişət zorakılıqlarının qarşısının alınması ucun bu addım yaxşı nəticələr əldə etməyə imkan verəcək: “Zorakılıq edən insanlar bəzən hansısa bir psixoloji rahatsızlıqdan dolayı bu addımı atırlar. Şəxsiyyət, davranış pozuntusu olan, psixopatiya, şizofreniya və s. bu kimi problemlərdən əziyyət cəkən insanlar cox vaxt istəmədən qarşı tərəfə əl qaldırırlar, zorakılıq edirlər. Bəzən istəyərəkdən də olur, amma bu hadisələr baş verir. Duşunurəm ki, mərkəzi yaratmaqda məqsəd bu cur kişilərə dəstək olmaqdır”.
Psixoloqun sozlərinə gorə, bu mərkəzin kişilər ucun olması yalnız onlara xidmət etməsi demək deyil. Bu, kişilərə dəstək olmaq, eyni zamanda, ailələrə bir yardım kimi qiymətləndirilməlidir: “Belə yardımlar gostərilir ki, zorakılıq halları ailələrdə təkrarlanmasın. Dolayısı ilə həmin mərkəzdə reabilitasiya prosesi həyata keciriləcək. Təkcə zorakılığa məruz qalanlar deyil, ailədaxili problemlərin həlli istiqamətində muəyyən məsləhətlər ucun də muraciət edənlər olacaq”.
E.Rustəmov deyir ki, bu mərkəzə muraciət edən kişilər olacaq. Hətta vaxt kecdikcə mərkəzdən psixoloji yardım almaq istəyən kişilərin sayı coxalacaq: “Əgər mərkəzin təbliğatı aparılsa, bu haqda məlumatlı adamlar cox olsa, inanıram ki, rahat şəkildə ora muraciət edənlər olacaq. Ailəsini duşunən, ozundə olan problemi gorən insan həll yolu ucun calışmalıdır. Belə insanlar isə mərkəzə muraciət edib, yardım alacaqlar. Yeni acıldığı vaxt demək olmaz ki, bu, kutləvi şəkil alacaq. Amma zaman kecdikcə bu işdə kutləviləşmə prosesi gedəcək və ora muraciət edənlərin sayı coxalacaq. Bu da məişət zorakılığının qarşısının alınması ucun bir addım olacaq. Tam qarşısını ala bilməsə də, bu işdə boyuk koməyi ola bilər. Əsas odur ki, bu işə başlanılıb və bunun insanlara, ailələrimizə yardımcı olacağına inanıram”.
Qeyd edək ki, mərkəzin yaradılması ilə bağlı məlumatda muraciət edənlər haqda məxfiliyə zəmanət verildiyi bildirilir. Muraciətlər ikinci gun səhər 10.00-dan 18.00-dək qəbul olunacaq.
Aygun Asimqızı
kaspi.az
