Qələmə aldığım bir nəçə məqalələrimdə də olduğu kimi bu yazimda da çalışmışam ki öz baxış tərzimi və eyni ilə də reallığı əks etdirim. Beləki düşünürəm ki şizofreniya haqqinda hərkəs asanlıqla istər internet istərsə də kitab və ya jurnallar vasitəsi ilə yetərincə məlumat əldə edə bilər. Lakin mənim günümüz cəmiyyətində qarşılaşdığım reallıq onu göstərir ki insanlar nəyinki xüsusi səy göstərərək hər hansi bir xəstəlik haqqında maariflənməyə ehdiyac duyur əksinə olaraq hər hansı bir yollada olsa xəstəliyin bütün gerçəkliyi ilə üz üzə qaldıqda belə nədənsə önəmsəmirlər. Bütün bunları nəzərə alaraq bu yazımda yaşanmış bir hadisəni tam aydınlığı ilə danişacam və bu hadisəyə nələrin səbəb olduğunu həmçinin yaşamış olduğumuz cəmiyyətin xəstəliklərə və bunlarla mübarizə aparmağa çalışan insanlara baxış tərzindən danışacağam.
Hadisə Şizofreniya xəstəsi olan bir qızın sırf öz faciyəsi olmaqdan çıxıb bir ailənin faciyəsinə çevrilməsindən bəhs edir. Gənc N.A hələ gənc qız ikən müxtəlif davranış pozuqluğu göstərdiyinə görə həkimə muraciət olunur. Nəticədə ona Moskvada Paranoid Şizofreniya diaqnozu qoyulur. Lakin bütün bunlara baxmayaraq ailə ictimai qinağın və eyni ilə də savadsızlığın nəticəsi olaraq boşver düşüncəsi ilə həyatlarına davam edir. Və hətta bələ bir qənayətə gəlirlər ki “evlənsə duzeler”… Nəticədə N.A evlənir və bir oğlan övladı R.A dünyaya gəlir. Hadisənin gedişindən yəqin ki çoxunuza da aydın olar ki vaxtın keçməsi ilə artiq N.A nin xəstəliyi daha xroniki bir hal alir və o oz həyatina son qoyur. Bəs bununla bitirmi?!Əgər bütün bu yaşananlar bir təsədüf nəticəsində olsa idi bəlkədə. Amma R.A nin artiq 19yasi var və həm gozlərinin onundə anasi faciyəvi səkildə dunyasini dəyisən bir usaq olaraq həmdə dəyərdimki irisi faktorun ozunu gostərməsi nəticəsindədirki artiq ondada xaraktərik xususiyyətlər ozunu biruzə verir.və bu prosəsləri bir dəfə yasamis bir ailə olmasina baxmayaraq R.A nin ailəsi yənədə muayinə ətdirməyi oglan usagidir sabahsi gunu kim qiz vərər dusuncəsi ilə ərtələyirlər. Məni isə yalnizca bir səy narahat ədir R.A nin “mən qorxuram”sozlərini təz təz təkrar ətməsidir. Axi N.Anin hətta son sozudə bu olmusdur. Buda sozsuzki onlarda əsitmə halusinasiyalarinin yaratdigi qorxudan irəli gəlir.
Butun bunlara səbəb kimi bir nəcə faktoru qəyd ədəcəm:
1.insanlarin bəyninə həyacan təbili calaraq təsir gostərməyin vaxtidir. Ancaq belə olan səraitdə ailələr xəstəliklə nəqədər uzləsməyi bilsələr və bundan utanc duymaq yərinə duzgun yanasma tərzini secsələr xəstəliyin novundən asili olmayaraq asan asila biləcək səd oldugunu gorəcəklər.
2.ruhi xəstələrin xususi ilə də sizifrəniya xəstələrinin nigaha daxil olmasi qadagandir. Lakin bu haqda tam rahatliqla dəyə bilərəmki əksəriyyətdə məlumat yoxdur. Və yalnis ictimai qinaqin təsirindən hətta nigah oncəsi gənclərin muayinə olunmasi ayibdir. Nəticəsi isə acinacaqlidir. Sizofreniya əsasən ətrafa zərər torədən xəstəlik dəildir. Amma bu danisdigim hadisədəndə yəqinki aydin olurki məlumatsizliq oz novbəsində yanlıs ictimai qinaga bu isə ozluyundə ətrafindakilara dərin yaralar buraxacaq bir xəstəlik olma əhtimali yuksək ədir…
Əlizadə Münəvvər
Baki Qizlar Univərsitəti,Sosial Pedaqoqika,Ibtidai Sinif müəllimi
